Son yıllarda hipertansiyon, yalnızca yetişkinler arasında değil, çocuklar arasında da giderek artan bir sağlık sorunu haline geldi. Genellikle "yetişkin hastalığı" olarak algılanan bu durum, yapılan araştırmalar sonucunda çocukluk döneminde de sıkça görülmeye başlandı. Son 20 yıl içinde çocuklarda hipertansiyon oranlarının iki katına çıktığı belirlenmiştir. Bu durum, çocukların sağlığını tehdit eden ciddi bir risk faktörü olarak karşımıza çıkıyor ve ailelerin dikkat etmesi gereken bir konu haline geliyor.

Çocuklarda hipertansiyonun artış nedenlerine değinen Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Nefrolojisi Kliniği'nden Uzm. Dr. Özde Nisa Türkkan, özellikle 12 yaş üzerindeki çocuklarda daha fazla vakaya rastlandığını vurguluyor. Dr. Türkkan, bu yaş grubunda hipertansiyonun genellikle böbrek hastalıklarıyla ilişkili olduğunu belirtirken, 12 yaş altındaki çocuklarda ise böbrek damarlarındaki problemler veya bazı nadir kanserlerin de hipertansiyona yol açabileceğini ifade ediyor. Ancak özellikle ergenlik döneminde görülen bu artış, daha çok yaşam tarzı değişiklikleriyle bağlantılı.

Ergenlik döneminde çocukların yaşam alışkanlıkları, hipertansiyon riskini artıran en önemli faktörlerden biri haline gelmiştir. Uzm. Dr. Türkkan, düzensiz beslenme alışkanlıkları ve artan hareketsizlik nedeniyle çocukların sağlık durumlarının kötüleştiğini belirtiyor. Özellikle paketli gıda tüketiminin artması ve ekran bağımlılığının yaygınlaşması, çocukların fiziksel aktivite düzeylerini düşürmekte. Bu durumun sonucunda ise obezite oranları yükselmekte ve bu da hipertansiyon riskini artırmaktadır. Modern yaşamın getirdiği bu olumsuz etkiler, çocukların sağlığını tehdit eden yeni birer faktör olarak öne çıkıyor.

Çocuklarda normal tansiyon değerlerinin ne olduğu konusu da oldukça önemlidir. Dr. Türkkan, çocukların tansiyon değerlerinin yaşa, cinsiyete ve boy uzunluğuna göre değişiklik gösterdiğini vurguluyor. Örneğin, 10 yaşındaki bir çocuğun 120/80 mmHg tansiyon değerine sahip olması, yetişkinler için normal kabul edilse de, çocuklar için yüksek bir değer olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle, çocukların tansiyonunu izlemek ve gerekli durumlarda müdahale etmek büyük bir önem taşımaktadır. 12 yaşın üzerindeki çocuklarda ise 120/80 mmHg üzeri değerler hipertansiyon olarak kabul edilmektedir.

Hipertansiyonun çocuklarda kontrol altına alınmaması durumunda, tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği belirtiliyor. Uzm. Dr. Türkkan, bu durumun kalp, göz ve böbrek gibi organlarda kalıcı hasarlara neden olabileceğini ifade ediyor. Örneğin, kalpte yapısal değişikliklere yol açarak sol ventrikül hipertrofisi gelişmesine sebep olabileceği gibi, gözlerde hipertansif retinopatiye yol açarak görme bozukluklarına neden olabiliyor. Ayrıca, beyin damarlarındaki değişiklikler beyin kanaması ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu sebeplerle, çocuklarda hipertansiyonun ciddiyetle ele alınması gerekiyor.

Ailelerin çocuklarının sağlığı üzerindeki rolü ise son derece kritik. Yüksek tansiyon belirtileri gösteren çocukların aileleri, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmalı. Dr. Türkkan, böbrek hastalıklarının çocuklarda yüksek tansiyonla ilişkili olabileceğinden dolayı, mutlaka çocuk nefrolojisi uzmanlarına başvurulması gerektiğini vurguluyor. Bu süreçte, evde tansiyon takibi yapmak da önemli bir adım olarak ön plana çıkıyor. Hastane ortamının yarattığı stresin, tansiyon değerlerini etkileyebileceği düşünülerek, evde yapılan ölçümlerin daha sağlıklı sonuçlar vereceği ifade ediliyor.

Tanı süreci, çocuklarda hipertansiyonun nedenlerini belirlemek için oldukça önemlidir. İlk aşamada, evde yapılan tansiyon ölçümleriyle birlikte yaşam içi kan basıncı değerlendirmesi gerçekleştirilmektedir. Eğer çocukta herhangi bir altta yatan hastalık saptanmazsa, “esansiyel hipertansiyon” tanısı konulmakta ve yaşam tarzı değişikliği önerilmektedir. Ancak bazı durumlarda bu değişiklikler yetersiz kalabilmektedir. Dr. Türkkan, baş ağrısı ve burun kanaması gibi belirtiler görüldüğünde, yaşam tarzı değişikliklerinin yanı sıra tedavi sürecinin de başlatılması gerektiğini belirtiyor.

Sonuç olarak, çocuklarda hipertansiyon ciddi bir sağlık sorunu olup, erken teşhis ve müdahale büyük önem taşımaktadır. Ailelerin dikkatli olması ve çocuklarının sağlık durumunu yakından takip etmesi gerekmektedir. Modern yaşamın getirdiği olumsuzluklara karşı, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarının teşvik edilmesi, çocukların sağlığını korumak adına kritik bir öneme sahiptir. Bu konuda gereken önlemler alınmazsa, gelecekte çocukların sağlık sorunlarıyla karşılaşma riski artacaktır.